سیاه چادر ها

جای جای سرزمین ایران یادگار هنر زنان و مردان با ذوق و قریحه و هنردوست آن است ، از بناهای باشکوه دوران هخامنشی تا حوض های کاشی کاری شده باغ های ایرانی ، از گنبدهای فیروزه ای نصف جهان تا پابند های رنگارنگ زنان و دختران پر اصالت عشایر ، از بادگیرهای شهر دوچرخه و خشت تا نقش برجسته های بلند بالای بیستون ، همه و همه میدان هنرنمایی مردمان پاک سرشت ایران زمین است .
صنایع دستی ایران همیشه و همه جا زبانزد عام وخاص بوده است به صورتی که همه ساله گردشگران بل اخص گردشگان خارجی نمونه هایی هرچند کوچک را به یادگار به شهر و دیار خود برده اند تا سنجاق کنند به خاطرات و روزهای فراموش نشدنی که در این کهن سرزمین داشته اند.
در این میان عشایر حکایت بلند آوازه ی خود را داشته اند ، سیاه چادر ها یا چپق های آنها میدان هنرنمایی زنان و دختران سخت کوش بوده است که با نهایت خلاقیت و هنر ساخته شده اند
این مردم دلیر ، نسبت به مکان های در حال کوچ و مسیرهای زندگی اشان در ییلاقات و قشلاقات مختلفی سکنی می گزینند و در سیاه چادرها روز را به شب و زمستان را به بهار بدل می کنند. سیاه چادرها از دو بخش تشکیل می شوند ،
بخش داخلی( چیق یا چیت ) و سقف ( سیاه چادر )
بخش داخلی از نی و موی بز تهیه می شود ، نی اکثرا در محل هایی که عشایر برای سکنی خود انتخاب می کنند به صوت خود رو رشد می کند و با ترکیب موی بز از ورود گرما و سرما ، خاک و باد و همچنین حشرات به داخل چادر جلوگیری می کنند.
به این صورت که موی بز در رطوبت و سرما به هم می چسبد و مانع نفوذ آب و سرما می شود و در هوای گرم نیز علاوه بر سایه خنک ، الیاف از هم فاصله میگیرند و موجب تهویه هوای داخل چادر می شود. همچنین باعث می شود که خزندگان و حشرات نتوانند به داخل راه پیدا کنند و به عنوان لایه محافظتی نیز کاربرد دارد.
سقف یا سیاه چادر نیز به چند دلیل از موی بز بافته می شوند ، یک اینکه موی بز خاصیت جذب کنندگی آب و رطوبت را در مواقع بارندگی دارا می باشد و معمولا آب از آن عبور نمی کند. بسیار سبک است و برای حمل و نقل و جابجایی گزینه مناسبی است. مورد دیگری که می توان به آن اشاره کرد سبک بودن آن نسبت به الیاف و پارچه های دیگر است .
تهیه و بافتن تمامی مراحل سیاه چادر به دست هنرمند زنان و دختران عشایر انجام می پذیرد که کنار مادران میراث حفظ و دست به دست کردن هنرهای بی بدلیل رنگ و رویا را بر عهده دارند مردان نیز در مراحل بریدن موی بز و درست کردن ابزار آلات و کارگاهها و همچنین دوختن تیکه هایی از سیاه چادر که به آنها ” لت ” می گویند ،همراهی می کنند.
با همه این اوصاف حیف است اگر از کنار اینهمه ذوق و بصیرت به راحتی گذر کنیم و جاودانه اشان نکنیم در قاب زیبایی و خاطرات پر رمز و راز انسانهایی ژرف و بزرگ